Jest jednym z kulinarnych symboli Stanów Zjednoczonych i głównym składnikiem typowego holenderskiego śniadania. Masło orzechowe jest dziś dostępne niemalże w każdym sklepie, ale to gotowe niczym nie może równać się z domowym, które możemy przygotować wyłącznie z wybranych przez siebie, naturalnych składników. Pokażemy Ci, jak zrobić własne masło orzechowe bez oleju palmowego, soli i cukru. Do zrobienia pożywnego, zdrowego kremu potrzebujemy przecież tylko dwóch rzeczy: orzechów i odpowiedniego blendera.
Spis treści
- Masło orzechowe w diecie – czy jest zdrowe?Czy masło orzechowe jest zdrowe? Jeśli chcemy uwzględnić masło orzechowe w diecie, powinniśmy zwrócić uwagę na jego skład. Najzdrowszym wyborem będzie masło wykonane wyłącznie ze 100% orzechów, bez dodatku cukru, soli, oleju roślinnego ani utwardzonych tłuszczów. Naturalne masła orzechowe są bogatym źródłem białka roślinnego, nienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika, witamin i minerałów [1]. Niestety gotowe masła orzechowe, które możemy zobaczyć w sklepach, często zawierają cukier, sól czy utwardzony olej palmowy, przez co tracą swoje prozdrowotne właściwości.
Na szczęście masło orzechowe z dobrym składem z łatwością przygotujemy w domu. Wystarczą jedynie dowolne orzechy i dobry blender, abyśmy mogli się cieszyć pysznym orzechowym kremem.
Kiedy myślimy o maśle orzechowym, pierwsze skojarzenia kierują nas w stronę kremu z orzechów arachidowych, czyli popularnych fistaszków. To właśnie takim kremem zajadają się mieszkańcy Stanów Zjednoczonych i Holandii, gdzie stał się on już niemalże daniem narodowym.
Podstawowy przepis opiera się w stu procentach na orzeszkach ziemnych, które pod wpływem szybkiego blendowania wypuszczają naturalny olej, nadający kremowej, aksamitnej konsystencji. Do domowego masła orzechowego dobrze będą nadawać się orzechy arachidowe nieprażone i prażone. Jeśli zdecydujemy się na te drugie, najlepiej wybierzmy takie bez dodatku tłuszczu i soli, aby móc samemu zdecydować o doborze i proporcjach tych składników.
Domowe masło orzechowe możemy zrobić nie tylko z fistaszków. Jeśli mamy blender o dużej mocy, możemy zamienić w masło każde orzechy. Masło orzechowe z nerkowców, które jest najdelikatniejsze, charakteryzuje się łagodnym, słodkim smakiem bez goryczki i kremową konsystencją po zblendowaniu. Zwolennikom gładkiej konsystencji do gustu przypadnie także masło orzechowe z pistacji. Będzie ono miało nie tylko charakterystyczny, szlachetny smak, ale także ciekawy, zielonkawy kolor.
Jeśli nie przeszkadza Ci odrobina goryczki, polecamy Ci przygotować masło orzechowe z orzechów włoskich. Jeśli użyjesz nieobranych orzechów, uzyskasz masło o intensywnym, mocnym smaku i ciemnobrązowym kolorze. Krem będzie delikatniejszy, jeśli przed zblendowaniem namoczysz orzechy w gorącej wodzie, a kiedy skórka zacznie odchodzić, obierzesz je. W ten sposób pozbędziemy się zawartej w nich goryczki.
Delikatnym, słodkim masłem będzie masło orzechowe z migdałów i orzechów laskowych. Wymagają one nieco dłuższej obróbki, ponieważ zawierają mniej tłuszczu. Pamiętajmy, że kiedy rozdrabniamy je blenderem ręcznym, powinniśmy robić przerwy.
Podstawowy przepis na masło orzechowe zakłada użycie wyłącznie wybranych orzechów bez żadnych dodatków. Niektóre receptury mają podany w składzie tłuszcz roślinny, np. olej rzepakowy lub – dodający smaku i zapachu – kokosowy nierafinowany. Dodawanie go nie jest jednak konieczne.
Jeśli używamy blendera ręcznego o odpowiedniej mocy, np. blendera MultiQuick 9, podczas rozdrabniania orzechów po kilkunastu minutach wytrąci się tłuszcz, który jest odpowiedzialny za gładką strukturę masła orzechowego. Dzięki niemu najpierw z całych orzechów, a potem ze zblendowanych drobinek powstaje krem. Możemy uzyskać wersję z chrupiącymi kawałeczkami lub aksamitną. Wszystko zależy od czasu blendowania.
Niezależnie od tego, jakie orzechy wybierzemy, najpierw powinniśmy podsmażyć je na suchej patelni lub uprażyć w piekarniku ustawionym na 180-200°. Temperatura wydobędzie z nich cały aromat i smak oraz przyspieszy uwalnianie się z nich tłuszczu. Dzięki temu szybciej uzyskamy pożądaną gładkość.
Przed blendowaniem prażone orzechy należy schłodzić. Podczas mielenia szybko nabierają wysokiej temperatury, dlatego warto też od czasu do czasu robić przerwy. Możemy użyć blendera ręcznego lub dołączonego do niego malaksera. Przygotowanie zajmie około kilka minut.
Gotowe domowe masło orzechowe najlepiej przełożyć do szczelnego słoika. Nie trzeba przechowywać go w lodówce. Pod wpływem niskiej temperatury traci lejącą się konsystencję i tężeje. Najlepiej schowaj je w zaciemnione, chłodne miejsce, np. w kuchennej szafce. Twoje własne masło orzechowe będzie nadawało się do spożycia nawet przez kilka miesięcy.
Choć głównie kojarzymy je z deserami lub popularną w Stanach kanapką z dodatkiem dżemu, masło orzechowe jest wbrew pozorom kremem bardzo uniwersalnym. Wystarczy tylko odpowiednio dopasować dodatki, aby stworzyć różnorodne kompozycje na śniadanie, obiad i kolację. Jak nadać wytrawnego smaku masłu orzechowemu?
Podstawowy przepis na domowe masło orzechowe zakłada użycie wybranych orzechów oraz szczypty soli, która podbija ich delikatną słodycz oraz sprawia, że smak kremu jest wielowymiarowy. W efekcie uzyskujemy uniwersalną bazę, którą możemy dowolnie zmieniać. Dzięki przyprawom masło orzechowe może stracić swój deserowy charakter. Do orzechów pasować będzie np. curry, kurkuma, kumin, gałka muszkatołowa, chili lub cynamon. Pokusić się możemy również o zamianę zwykłej soli na tę gruboziarnistą. Oryginalną i zdrową pastę orzechową na kanapki stworzymy, jeśli dodamy do zblendowanych orzechów pokrojone w drobną kostkę warzywa, np. świeże marchewki, kolorowe papryki lub seler naciowy.
Wytrawne masło orzechowe – z czym jeść? Takie masło nadaje się nie tylko na kanapki. Możemy nim posmarować pieczonego kurczaka lub zamarynować mięso. To także doskonały zagęstnik do sosów o orientalnych, korzennych nutach oraz kremowych zup. Sprawdzi się również w daniach z makaronem. Wystarczy podgotować warzywa na półtwardo, podsmażyć kurczaka lub tofu, dodać makaron gryczany lub ryżowy oraz całość połączyć domowym masłem orzechowym, aby wyczarować oryginalną, prostą potrawę. Ilość możliwości kulinarnego wykorzystania takiego masła przekonuje, że słoiczek zawsze warto mieć w swojej spiżarni.
Jeśli przygotowujemy masło orzechowe bez cukru, które wykorzystamy np. na zdrowe kanapki, możemy dodać do niego awokado – kolejny składnik zawierający zdrowe tłuszcze i podkreślający konsystencję kremu. To doskonała propozycja dla osób aktywnych, uprawiających sport lub potrzebujących sycącego, dodającego energii śniadania. Taka kompozycja zawiera wiele zdrowych tłuszczy i daje siłę na długie godziny.
Składniki:
- Pistacje: 2 szklanki (ok. 300-400 g, obrane)
- Awokado: 1 średnie, dojrzałe
- Szczypta soli: ok. 1/4 łyżeczki
- Świeże zioła: 2 łyżki (np. kolendra, bazylia lub mięta, drobno posiekane)
- Szczypta chili: do smaku (zacznij od 1/8 łyżeczki)
- Sok z limonki: 1 łyżka
Jak przygotować masło orzechowe z pistacji w wersji wytrawnej? Umieść pistacje na blasze do pieczenia i piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez 5-10 minut, aż będą lekko złociste. Po uprażeniu i ostudzeniu pistacji, przełóż je do mocnego blendera i blenduj na wysokich obrotach. Obierz i usuń pestkę z awokado. Dodaj miąższ awokado do blendera z pistacjami, dodaj szczyptę soli, szczyptę chili i sok z limonki do masła orzechowego i ponownie zblenduj. Na koniec dodaj świeże zioła i jeszcze raz zblenduj.
Czy wiesz, że z awokado zrobisz też domowy kosmetyk? Sprawdź pomysły na kosmetyki zero waste>>>
Klasyczne masło orzechowe możemy urozmaicić, dodając do niego przyprawy i składniki, nadające mu deserowego charakteru. Z czym przygotować masło orzechowe, aby uzyskać niezwykle słodki smak? Dobrym dodatkiem będzie nie tylko biały lub brązowy cukier, ale także miód, syrop z agawy lub syrop klonowy, zwłaszcza jeśli zależy Ci na maśle orzechowym bez cukru. Słodyczy nadadzą mu także suszone owoce: daktyle, morele lub rodzynki.
Klasycznym dodatkiem do masła orzechowego są również przyprawy korzenne: cynamon, kardamon lub wanilia. W składzie kremów ze sklepu znajdziemy także sól, która kontrastując ze słodyczą, nadaje masłu orzechowemu pełniejszego smaku. Do deserowej wersji masła orzechowego pasuje również czekolada, kakao, karob lub mleko i wiórki kokosowe.
Przy wyborze dodatków warto wziąć pod uwagę rodzaj wybranych orzechów. Te o intensywnym smaku i aromacie, np. orzechy włoskie lub arachidowe, dobrze współgrać będą nawet z mocnymi przyprawami korzennymi lub aromatycznymi zamiennikami cukru, do których należy syrop klonowy oraz ciemne muscovado. Delikatniejsze nerkowce, migdały oraz orzechy laskowe warto połączyć z czymś, co nie zdominuje i przyćmi smaku. Zwróćmy uwagę nie tylko na intensywność, ale także proporcje. Wystarczy odrobina wanilii, trochę miodu lipowego lub roztopiona biała czekolada, aby zachować odpowiednią harmonię.
Przy pomocy sprawnego blendera z małą szatkownicą, możemy uzyskać masło orzechowe z kawałkami orzechów, suszonych owoców czy kokosa. To propozycja dla wszystkich, którzy najbardziej lubią połączenie gładkiego kremu z chrupkimi dodatkami. Jeśli chcemy uzyskać jednolite i kremowe masło orzechowe, wszystkie dodatki zblendujmy wraz ze składnikami podstawowymi. Przygotowywanie powinno potrwać kilka minut.
Składniki:
- Orzechy nerkowca: 2 szklanki (ok. 300-400g)
- Szczypta soli: ok. 1/4 łyżeczki
- Biała czekolada: 50g (możesz dostosować ilość w zależności od preferencji słodkości)
- Wiórki kokosowe: 1/4 szklanki (ok. 20g)
Jak przygotować masło orzechowe z nerkowców? Umieść orzechy nerkowca na blasze do pieczenia i piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez 10-15 minut, aż będą lekko złociste. Co jakiś czas mieszaj, aby się nie przypaliły. Po uprażeniu i ostudzeniu orzechów przełóż je do blendera i blenduj na wysokich obrotach. Dodaj szczyptę soli i białą czekoladę rozpuszczoną w kąpieli wodnej. Zblenduj. Na koniec dodaj wiórki kokosowe i ponownie zblenduj.
Składniki:
- Orzechy włoskie: 2 szklanki (ok. 300-400g)
- Szczypta soli: ok. 1/4 łyżeczki
- Gorzkie kakao: 2 łyżki
- Brązowy cukier muscovado: 2-3 łyżki (w zależności od preferencji słodkości)
- Cynamon: 1/2 łyżeczki
Jak przygotować masło orzechowe z orzechów włoskich? Zacznij podobnie jak w przypadku masła orzechowego z nerkowców - umieść orzechy włoskie na blasze do pieczenia i piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez 10-15 minut, aż będą lekko złociste. Co jakiś czas mieszaj, aby się nie przypaliły. Po uprażeniu i ostudzeniu orzechów przełóż je do blendera i blenduj na wysokich obrotach. Dodaj sól, kakao i brązowy cukier muscovado i blenduj, aż składniki się dobrze połączą i masło będzie miało gładką konsystencję. Na koniec dodaj cynamon i jeszcze raz zblenduj.
Pamiętaj, że masło będzie delikatniejsze, jeśli namoczysz orzechy w gorącej wodzie i usuniesz ciemną błonkę.
Jak przygotować masło orzechowe czekoladowe z pistacjami i awokado? Wystarczy dodać czekoladę do składników bazowych, czyli wybranych orzechów, np. pistacji, awokado i odrobiny soli. Dobrym uzupełnieniem będzie cukier muscovado, syrop klonowy lub z agawy oraz przyprawy korzenne.
Składniki:
- Pistacje: 2 szklanki (ok. 300-400g, obrane)
- Awokado: 1 średnie, dojrzałe
- Szczypta soli: ok. 1/4 łyżeczki
- Cukier muscovado: 2 łyżki
- Syrop klonowy lub z agawy: 2 łyżki (możesz dostosować ilość w zależności od preferencji słodkości)
- Przyprawy korzenne: 1/2 łyżeczki (możesz użyć mieszanki cynamonu, gałki muszkatołowej, imbiru, goździków)
- Gorzkie kakao: 2 łyżki
Umieść pistacje na blasze do pieczenia i piecz w piekarniku nagrzanym do 180°C przez 5-10 minut, aż będą lekko złociste. Po uprażeniu i ostudzeniu pistacji, przełóż je do mocnego blendera i blenduj na wysokich obrotach. Obierz i usuń pestkę z awokado. Dodaj miąższ awokado do blendera z pistacjami, blenduj. Dodaj szczyptę soli, cukier muscovado, syrop klonowy (lub z agawy), gorzkie kakao i przyprawy korzenne do masła orzechowego i ponownie zblenduj.
Kiedy przygotowujemy domowe masło orzechowe, ogromne znaczenie ma sprzęt, który pomoże nam szybko i skutecznie rozdrobnić twarde orzechy na krem. Ważne, aby blender lub malakser miał odpowiednią moc. Doskonale sprawdzi się Braun MultiQuick 9 z 1200-watowym silnikiem i technologią ActiveBlade z ruchomym ostrzem, które zapobiega powstawaniu tzw. martwego pola, czyli miejsca, w którym gromadzą się niezblendowane składniki. Pomocny okaże się wygodny przycisk, pozwalający na kontrolę prędkości.
Własne masło orzechowe szybko i wygodnie przygotujemy także w specjalnej przystawce w postaci małej szatkownicy lub malaksera. Kiedy używamy takiego urządzenia, nasz krem może składać się wyłącznie z orzechów. Nie będzie potrzebował dodatku tłuszczu, ponieważ moc i tempo mielenia w kilkanaście minut zamienią wybrane orzechy w kremowy dodatek do dań lub pyszny, szybki deser.